Natuur in cijfers: Limburg bevestigt rol als groen voorbeeld

Hoeveel natuur is er in Limburgse gemeenten en hoe doet onze provincie het in vergelijking met andere Vlaamse regio’s? Dat vind je via het platform provincies.incijfers.be. De Vlaamse provincies bundelden voor dit rapport de krachten en brachten cijfers samen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), Agentschap Natuur en Bos (ANB) en andere bronnen.

Natuur en groene ruimte zijn voor veel gemeenten belangrijke thema’s. Ze beheren natuurgebieden, vergroenen scholen en straten, beschermen bedreigde soorten en zetten in op klimaatmaatregelen. Cijfergegevens verzamelen is echter vaak een struikelblok. Met het rapport ‘Natuur in Cijfers’ krijgen gemeenten nu een krachtig instrument om hun natuurbeleid te ondersteunen.

Limburg, groene koploper in Vlaanderen

Met 24,1 % van het grondgebied bestemd voor natuur en groen – zoals bossen, parken en natuurreservaten – doet onze provincie Limburg het beduidend beter dan het Vlaamse gemiddelde van 15,6 %. Van alle Limburgse gemeenten is As wat dit betreft de beste leerling van de klas, met maar liefst 60 %!

Bovendien heeft Limburg een sterker beschermd natuurnetwerk. Liefst 13,7 % van de provincie maakt deel uit van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN), tegenover 7,7 % in Vlaanderen. Gemeenten zoals Tessenderlo, Zonhoven en Maasmechelen bestaan dan weer voor meer dan één derde uit VEN gebied. Dit netwerk vormt samen met het Integraal Verwevend en Ondersteunend Netwerk (IVON) de ruggengraat voor biodiversiteit.

Een opvallend cijfer is dat 33,7 % van de Limburgse natuur biologisch waardevol of zeer waardevol is, volgens de Biologische Waarderingskaart (BWK). Dit is een belangrijk signaal dat de provincie niet alleen veel natuur heeft, maar ook natuur van hoge kwaliteit.

Deze cijfers tonen niet alleen de groene rijkdom van Limburg, maar benadrukken ook hoe belangrijk het is om deze natuurwaarden te behouden en verder uit te bouwen, Veel natuur is historisch afhankelijk van actief beheer, zoals begrazing of landbouw. De provincie werkt samen met steden en gemeenten en natuurverenigingen om door actief beheer leefgebieden te herstellen en groen-blauwe netwerken uit te breiden.

Het belang van natte natuur

Natte natuur, zoals moerassen, natte heide, veengebieden en rivieren, speelt een cruciale rol voor zowel de biodiversiteit als de mens.

Toch is de natte natuur in Vlaanderen vandaag ernstig bedreigd. Sinds de jaren 50 is bijna 70 % van deze natte natuur verdwenen door drooglegging, drainage, verharding en grondwaterwinning. In Limburg was er rond 2015 nog 11.804 hectare over – een forse afname vergeleken met de 39.000 hectare in de jaren 1950-60. Het rapport ‘Natuur in Cijfers’ laat zien dat er nog ruimte is voor herstel.

Bossen en het belang van een robuust netwerk

Bossen zijn essentieel voor biodiversiteit, maar ook voor klimaatdoelen. Ze slaan CO₂ op, bieden verkoeling in hete zomers en vormen leefgebieden voor veel soorten. Limburg is hier opnieuw een voorloper: volgens het landgebruiksbestand is 19,7 % van het provinciale grondgebied bedekt met bos, tegenover 11 % in Vlaanderen.

Het rapport benadrukt het belang van een sterk en verbonden bosnetwerk. Alleen door bossen met elkaar te verbinden, kunnen ze hun ecologische functies blijven vervullen, zeker in een tijd waarin klimaatverandering steeds grotere uitdagingen met zich meebrengt.

Wil je zelf meer cijfers bekijken per gemeente, provincie of Vlaanderen? Dat kan via onderstaande knop!