Natuur verbinden
Ons landschap is versnipperd. Dat maakt overleven moeilijk voor veel dieren en planten.
Een oplossing? De grotere natuurgebieden met elkaar verbinden.
Wist je dat de bebouwde oppervlakte in Vlaanderen en Brussel verdubbelde tussen 1976 en 2000? Woonzones, wegen, infrastructuur, landbouwgebieden en industriezones versnipperen het landschap.
Voor veel dieren en planten is dat een probleem. Zij vormen maar stabiele populaties als ze zich kunnen verplaatsen om voedsel te vinden, te rusten of zich voort te planten. Daarom werkten we een set potentiële Limburgse natuurverbindingen uit en een praktische methode om natuurgebieden te verbinden.
Wil jouw (natuur)organisatie of gemeente een stapsteen binnen een natuurverbinding aanleggen? Dan helpen we je graag op weg met advies of een subsidie.
Of raadpleeg via onderstaande knop de GIS-tool Limburgse Natuurverbindingen. Deze tool laat potentiële kansen zien voor natuurverbindingen (in het landschap) en maakt gebruik van een indeling op basis van ecoprofielen. Lees hieronder meer over ecoprofielen.
Netwerk van stapstenen en robuuste leefgebiedverbindingen
Door natuurgebieden onderling te verbinden ontstaat er een netwerk van aaneengeschakelde grotere en kleinere natuurgebieden. Binnen zo een netwerk kunnen dieren en planten zich gemakkelijker verplaatsen.
Een verbinding kan verschillende vormen hebben:
- een doorlopende strook
- een reeks kleinere stapstenen
- een combinatie van stroken en kleinere stapstenen
Verbinden voor specifieke soorten
Elke natuurverbinding leg je in eerste instantie aan voor een specifieke dier- of plantensoort of een soortengroep. Zo vinden deze soorten hier het juiste voedsel, kunnen ze er rusten of zich voortplanten.
- Sommige soorten kunnen wél gemakkelijk lange afstanden afleggen door een versnipperd landschap, zoals everzwijnen of wolven. Duiven, egels of muizen kunnen dan weer perfect samenleven met de mens in hetzelfde leefgebied. Daarom zijn natuurverbindingen vooral zinvol voor de versnipperingsgevoelige soorten.
- We vertrekken bovendien vanuit de Limburgse prioritaire soorten: zeldzame en kwetsbare dieren en planten die voor hun voortbestaan grotendeels afhankelijk zijn van de Limburgse natuur. Het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek stelde in 2021 een rapport samen voor alle Vlaamse provincies. Limburg telt maar liefst 231 prioritaire soorten, zoals de Europese hamster, de heikikker of de lentevuurspin.
Daarnaast profiteren veel algemener voorkomende soorten mee van de aangelegde natuurverbinding.
Ecoprofielen: soortengroepen die eenzelfde habitat gebruiken
Onze methode is gebaseerd op een indeling in ecoprofielen: diersoorten die eenzelfde habitat gebruiken. Zo hoort de otter bijvoorbeeld samen met de rivierrombout en de bever tot het ecoprofiel van de grote riviervalleien.
Een groen en blauw netwerk
Dieren en planten leven natuurlijk niet alleen in natuurgebieden, maar ook in onze steden en woonzones. Denk maar aan natuurlijke tuinen, parken en bosjes of zelfs groene en blauwe elementen op bedrijventerreinen of in landbouwgebieden.
Door ook dat netwerk te versterken, maken we onze leefomgeving aangenamer én helpen we de biodiversiteit een handje. Daarom ondersteunen we de gemeentes in hun bomen- of bermenbeleid en helpen we scholen op weg om hun speelplaats natuurlijker in te richten.
GIS-tool Limburgse Natuurverbindingen
Dankzij grondige kaartanalyse zie je met onze GIS-tool waar kansen liggen om verbindingen te creëren voor diersoorten die afhankelijk zijn van vijf belangrijke ecosystemen: akker- en grasland, heide, bos, plassen & vijvers en beken & rivieren.
De tool maakt gebruik van 16 ecoprofielen (EP), elk gericht op specifieke soorten die gelijkaardige habitatbehoeften hebben. Op de kaart geven lijnen in verschillende kleuren de potentiële verbindingen weer volgens het ecoprofiel. Daarnaast kan je er kaartlagen weergeven met ecologische gegevens zoals soortwaarnemingen, vegetatietypen (BWK) en beleidsinformatie.
Gebruikers kunnen eenvoudig door deze lagen navigeren, de data combineren en hun eigen kaart samenstellen met voorkeurslocaties en zoomniveaus. De tool maakt het gemakkelijker om natuurverbindingen te plannen en bij te dragen aan een robuuster en veerkrachtiger Limburgs buitengebied.
Wil je samen met ons werk maken van Limburgs natuurverbindingen?
Dat kan op verschillende manieren: door als LIKONA-vrijwilliger mee de Limburgse natuur in kaart te brengen bijvoorbeeld, of door met je organisatie of gemeente zelf een stapsteen binnen een natuurverbinding aan te leggen. Wij helpen je graag op weg met advies of een subsidie.
Natuurverbindingen in onze kennisbank
Wil jij ook werk maken van een natuurverbindingsproject? Of wil je gewoon meer weten over het thema? Bekijk dan zeker deze kennisdocumenten:
- Gemeentelijke natuurverbindingenrapporten
Rapporten die de natuurverbindingskansen per gemeente in kaart brengen - “Limburgse fauna en flora verbinden. Een goede zaak voor mens en natuur”
Basisbrochure met algemene informatie over natuurverbindingen - “Natuurverbindingen in Limburg. Een leidraad voor jouw natuurverbindingsproject”
Technische brochure die onze methode uitgebreid toelicht. Op maat van partners, gemeentebesturen en natuurorganisaties. - "Limburgse ecoducten"
Video: lezing door Jorg Lambrechts (Natuurpunt Studie) op de LIKONA-contactdag 2022
Vragen?
Specifieke projecten rond natuurverbindingen
Gerelateerd nieuws
Samen voor een biodiverser en natuurrijk Limburg
Bouwen aan een groene en duurzame provincie, dat doen we niet alleen. Doe jij ook mee?
