Onderzoek naar nachtelijke verlichting op gezondheid en biodiversiteit
Nachtverlichting heeft een effect op onze slaap, dat wist je al. Maar ook de koolmees slaapt er slecht door, de rivierprik is ervan in de war en de glimworm vindt zijn wederhelft niet. Bij mensen verhoogt nachtverlichting mogelijk de kans op overgewicht en mentale problemen.
Dat stellen het kenniscentrum milieu en gezondheid (PIH) en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) vast in twee literatuurstudies in opdracht van de vijf provincies en het Interprovinciaal Kennis centrum (IPKC). Omdat steden en gemeenten verplicht zijn om tegen 2030 om te schakelen naar ledverlichting, werken de provincies aan een praktijkgids met verlichtingstips. Samen met de vernieuwde Ecologische duisternisbehoeftekaart moet de praktijkgids lokale besturen helpen om de juiste keuze te maken per regio en straat, rekening houdend met gezondheid, biodiversiteit én veiligheid.
Effecten op mens en natuur
Nachtelijke buitenverlichting – en dan vooral blauw licht – verlaagt de concentratie van melatonine in het bloed, waardoor de slaap- en herstelprocessen in het lichaam verstoord worden. Mensen die wonen in gebieden met overvloedige nachtverlichting zouden zo meer kans hebben op borstkanker, overgewicht en verminderd mentaal welzijn.
Ook bij dieren en planten zijn de effecten duidelijk. Bloei van planten vertraagt, bladvraat verhoogt, vleermuizen maken omwegen, stresshormonen bij vogels verhogen, verstoorde vistrek maakt vissen kwetsbaarder. En dit zijn maar enkele voorbeelden uit de twee uitgebreide literatuurstudies die het INBO en het PIH opmaakten over respectievelijk de effecten op biodiversiteit en gezondheid.
Download de literatuurstudies:
Praktijkgids en ecologische duisternisbehoeftekaart
Steden en gemeenten zijn verplicht zijn om tegen 2030 over te schakelen naar ledverlichting. Het uitgelezen moment dus om stil te staan bij de invloed van kunstlicht op dieren, planten en mensen en de juiste keuzes te maken.
Om hen te helpen lieten de vijf Vlaamse provincies en het Interprovinciaal Kenniscentrum (IPKC) twee literatuurstudies uitvoeren:
- Het PIH, kenniscentrum milieu en gezondheid, bracht de wetenschappelijk studies samen over de relatie tussen nachtelijke verlichting en de gezondheid van de mens.
- Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) analyseerde de studies over de effecten van nachtelijke verlichting op biodiversiteit.
Op basis van die literatuurstudies werken we nu samen met de andere provincies aan een praktijkgids voor lokale besturen. Samen met de vernieuwde ecologische duisternisbehoeftekaart moet de praktijkgids lokale besturen helpen om de juiste keuze te maken per regio en straat.
De Ecologische duisternisbehoeftekaart van het Agentschap Natuur en Bos geeft een overzicht van gebieden waar het behoud of het aanbrengen van duisternis voor planten en dieren belangrijk is. Hoe donkerder het gebied op de kaart, hoe belangrijker het is om het duister te houden. Voor het maken van de duisternisbehoeftekaart werden verschillende kaartlagen geïntegreerd.
Eerder deed West-Vlaanderen ook al onderzoek naar de relatie tussen verlichting en veiligheidsgevoel. Ook die bevindingen nemen we mee in de praktijkgids, die we verwachten tegen eind 2023.
Meer nieuws
Trek jij binnenkort met je leerlingen van de 2de of de 3de graad lager onderwijs naar Visitor Center De Wissen om er de expo te bezoeken? Dit pakket bereidt je voor op je uitstap!
De Wijers stelt zich kandidaat om Unesco Biosfeergebied te worden. Dat zijn gebieden waarin de relatie tussen de mens en zijn omgeving centraal staat.
Wist je dat het eeuwenoude kasteeldomein Meylandt unieke natuur herbergt? Het domein kreeg een opknapbeurt en vormt nu samen met de vallei van de Mangelbeek een groenblauwe ader tussen de kernen van Heusden en Zolder.
Nieuwe poelen, een extensief maaibeheer en houtkanten langs de Langkeukelbeek vormen stapstenen voor de kamsalamander, een Europees beschermde soort.
Op 31 mei verliep de deadline voor de indiening van de plannen voor gebiedscoalities die meedingen naar de erkenning als nationaal- of landschapspark. Zes van de overgebleven 11 kandidaten zijn Limburgs. Dit najaar valt het verdict.
Plan jij met je vereniging een project ten voordele van de Limburgse natuur? Dan maak je kans op een provinciale projectsubsidie.
Dien je aanvraag in vóór 30 september.
Plan je een klasuitstap naar één van onze centra of een andere erkende organisatie met een educatief aanbod rond duurzame ontwikkeling? Dan reizen je leerlingen gratis met de reguliere bussen van De Lijn. Handig, toch?
Met het nieuwe project “Klimaatbomen in Limburg” ondersteunen we gemeentes die inzetten op een planmatige, doordachte aanpak van het gemeentelijk bomenbestand. De 41 deelnemende gemeentes engageren zich om tegen 2024 stappen te zetten in hun bomenbeleid. Het project is mogelijk dankzij steun van Limburg Sterk Merk (LSM).
De verwarming lager zetten en een dikke trui aantrekken, zo begon het ooit met Dikketruiendag. Maar we kunnen veel meer doen. Daarom heet Dikketruiendag voortaan #iktrekhetmijaan.
Vlaanderen heeft een stikstofoverschot: meer dan 80 % van onze (vaak Europees beschermde) natuur lijdt eronder.
Jos Ramaekers (Natuurpunt) gaat in deze lezing dieper in op de problematiek van het stikstofoverschot, de gevolgen ervan voor de biodiversiteit en mogelijke oplossingen.
Doe mee
Samen zetten we onze schouders onder een groene en duurzame provincie.
